Shameless (2011 - ?, Showtime)

Miała być recenzja Shameless i to już dawno, bo serial skończyłam oglądać już prawie dwa miesiące temu. Jednak z powodu braku czasu, to co napisałam można nazwać raczej krótkim, ale mam nadzieję treściwym, wpisem na temat tej produkcji.

O Shameless, który jest amerykańską adaptacją oryginalnej brytyjskiej serii, nie mówi się zbyt wiele. Nie jest to serial wielokrotnie nagradzany czy rozpalający umysły widzów jak chociażby Gra o tron. Być może to kwestia tematyki, która jest bardzo odważna nawet biorąc pod uwagę, że telewizja obecnie nie stroni niemal od żadnego tabu. Bowiem bohaterami serialu stacji Showtime są członkowie patologicznej rodziny Gallagherów. To co oglądamy na ekranie to właściwie dekonstrukcja stereotypowego przedstawiania rodzin. Głowa rodu Gallagherów, Frank, jest nieustannie pijany, nie pracuje i ciągle nie ma pieniędzy. Kiedy ich potrzebuje (czyli nieustannie) nie ma skrupułów, by je zdobyć. Zasada „po trupach do celu” nie jest mu obca, a żerowanie na szóstce własnych dzieci to norma. No właśnie, jest szóstka dzieci, spośród których to najstarsza, 22-letnia Fiona, zajmuje się całym domem. Nie stroniąca od używek, chora psychicznie matka, porzuciła bowiem rodzinę. Fiona musi więc prać, gotować i sprzątać, a przy tym kombinować jak przeżyć od pierwszego do pierwszego, gdy nikt z rodziny nie ma stałej pracy. To wszystko kosztem własnego życia towarzyskiego i kariery.

W serialu oglądamy głównie codzienne zmagania Gallagherów z życiem. To codzienna walka o przetrwanie – każdy z rodzeństwa stara się jakoś zarobić, żeby dołożyć się do rachunków czy kosztów zakupów. Nierzadko nastolatki decydują się na kroki niezgodne z prawem. Wszystko to jednak w słusznym celu i powodowane jednym – wzajemną do siebie miłością, dlatego zamiast widza bulwersować, wszelkie występne czyny go rozczulają. Obok codziennych perypetii ważnym wątkiem są też sprawy uczuciowe bohaterów. Fiona, Lip czy Ian dokonują nie zawsze dobrych wyborów i wplątują się w skomplikowane, a nawet toksyczne relacje, w których nie brakuje wybuchów złości i zdrad. Szczególnie warta uwagi jest w tym kontekście postać Iana, który początkowo nie potrafi sobie poradzić z faktem, że jest gejem, a potem wplątuje się w związek z żonatym mężczyzną.

Oprócz rodziny Gallagherów, ważnymi bohaterami serialu, bez których nie potrafię go sobie wyobrazić, są ich sąsiedzi, Veronica i Kevin. Na pierwszy rzut oka to wulgarna para lubiąca wyuzdany seks, ale po bliższym poznaniu okazują się być bardzo uczuciowym i pomocnymi Gallagherom ludźmi. Z czasem ich perypetie, choćby starania o dziecko, stają się dla widza równie ważne, jak losy pozostałych bohaterów.

Poruszanych tematów jest w Shameless wiele. To nie tylko uzależnienie od alkoholu, homoseksualizm, bezpłodność, problemy wieku dorastania, ale też na przykład agorafobia. Jedna z ważniejszych postaci, Sheila, z którą zwiąże się na jakiś czas Frank (a raczej z jej pieniędzmi), jest osobą panicznie bojącą się wyjść z domu. Kolejne epizody to także jej zmaganie się z tą chorobą, brawurowo odegrane przez bodaj największą gwiazdę serialu, Joan Cusack.

To, co jeszcze w Shameless zasługuje na wyróżnienie, to szczególna konstrukcja postaci. Żadna z nich nie jest jednowymiarowa. Każdy ma różne oblicza – wspomniana Sheila to perfekcyjna pani domu, elegancka czy wręcz dystyngowana, a skrycie mająca upodobanie do zabawek z sex shopu. Z kolei na przykład głośna i wulgarna Veronica okazuje się mieć duże serce do dzieci. Przykłady naprawdę można by mnożyć. Wielowymiarowość postaci współgra z zaskakującymi zwrotami akcji, jakich w serialu nie brakuje. Można powiedzieć, że takie sytuacje jak związanie się matki z mężem córki czy wykorzystanie własnej matki do zapłodnienia męża zdarzają się niebywale rzadko i nagromadzone w jednym serialu powodują spadek jego autentyczności. Ale według mnie takie właśnie nieco irracjonalne zachowania i sytuacje nadają Shameless kolorytu i sprawiają, że to serial inny niż wszystkie.

Rozpływając się nad jakością tego serialu nie można zapomnieć o jego stronie technicznej i znakomitym aktorstwie. Szybki montaż, częste zbliżenia, doskonale pasująca muzyka również wyróżniają Shameless na tle innych znanych mi produkcji telewizyjnych. Do tego smaczkiem jest jedna z ciekawszych serialowych czołówek. Aktorsko, choć większość obsady to młodzi amatorzy, serial wypada również bardzo dobrze. O wysoki poziom dbają wspomniana Joan Cusack i genialny w roli Franka degenerata, William H. Macy (aktor znany z ról drugoplanowych m.in. w Sesjach czy Fargo). Najważniejszą rolę w obsadzie piastuje jednak Emmy Rossum wcielająca się w rolę Fiony. I trzeba przyznać, że aktorka, kojarzona do tej pory głównie z rolą eterycznej Christine w Upiorze w operze, doskonale odnajduje się w postaci zdeterminowanej dziewczyny, która całe swoje życie, które mogłaby spędzać zupełnie inaczej, poświęca rodzeństwu.

Mam szczerą nadzieję, że w tych kilku słowach zachęciłam Was do obejrzenia Shameless. Nie ukrywam, że serial może gorszyć, ale wydaje mi się, że to kwestia podejścia. Należy do niego podejść z dystansem, tak jak z dystansem jego autorzy przedstawiają nam problemy najniższych warstw społecznych. Nie ma wielu seriali o tej tematyce, dlatego uważam, że Shameless zasługuje na zainteresowania choćby z tego właśnie względu. Tutaj patologia, degeneracja, wszelkie skrajności i dewiacje pokazane są w komediowej otoczce (może powinnam to napisać na początku – Shameless to komediodramat). Nie chodzi jednak o to, by wywołać w nas śmiech. Jeśli już, to śmiech przez łzy, bo serial w inteligentny sposób podejmuje przecież tematy nie łatwe, próbując nas z nimi w przystępny sposób oswoić. A to właśnie powinien robić dobry serial obyczajowy.

Moja ocena to: 9/10